Jak świat online wpływa na ludzki mózg?
Z sieci internetowej korzystamy w celu komunikowania się, nawiązywania relacji, wyszukiwania informacji. Każdego dnia używamy internetu do pracy, do nauki, do zrobienia zakupów i zarządzania sieciami społecznościowymi. Świat online stał się naszą codziennością i coraz trudniej jest nam się „odłączyć” od sieci. Coraz bardziej rozpowszechniony internet i nowoczesne technologie, znacząco wpływają na działalność człowieka i już niemal każdego dnia mówi się o ich szkodliwości.
Naukowcy z pięciu uczelni: Harvard University w Bostonie, Australia Western Sydney University, King’s College London, Oxford University oraz University of Manchaster, postanowili sprawdzić, jak świat nowych technologii wpływa na funkcjonowanie ludzkiego mózgu. Wyniki ich badań zostały opublikowane na łamach pisma „World Psychiatry”.
Podczas badań postanowiono skorzystać z najnowszych odkryć psychologicznych, psychiatrycznych i neuroobrazowych, które miały pomóc w analizie kilku kluczowych hipotez, dotyczących tego, jak internet wpływa na nasz umysł zarówno pod kątem negatywnym, jak i pozytywnym. Naukowcy postanowili zbadać, w jaki sposób świat online wpływa na:
- zdolność uwagi i koncentracji.
- procesy pamięciowe,
- interakcje społeczne.
Szczególnie ważne jest zrozumienie tych procesów w przypadku dzieci i młodzieży, ponieważ ich mózgi cały czas się rozwijają. Światowa Organizacja Zdrowia zaleciła już, aby dzieci, które nie ukończyły jeszcze 5 roku życia, nie korzystały z ekranów dłużej niż jedną godzinę dziennie. Zdecydowanie trudniej jest wprowadzić ograniczenia u młodych osób, które spędzają w sieci coraz więcej czasu.
Jak internet wpływa na naszą zdolność uwagi i koncentracji
Na samym początku obserwacje dotyczyły tzw. wielozadaniowości cyfrowej. Zauważono, że jednoczesne wykonywanie kilku czynności w internecie, wcale nie poprawiło ludzkiej zdolności do wykonywania kilku zadań w innym miejscu. Joseph Firth, naukowiec z NICM Health Research Institute w Western Sydney University uważa, że nieograniczona ilość podpowiedzi i powiadomień, jakie napływają do nas z internetu, zachęca nas do ciągłego łączenia się z siecią, a to z kolei może zmniejszać naszą zdolność utrzymywania koncentracji na jednym zadaniu.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że badania skupiały się na użytkownikach komputerów stacjonarnych i laptopów. Pozwala to sądzić, że osoby korzystające ze smartfonów i tabletów jeszcze bardziej angażują się w wielozadaniowość w sieci, a to dzięki częstszym powiadomieniom, e-mailom i mediom społecznościowym. Naukowcy nie ukrywają, że potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić natychmiastowe i długotrwałe skutki tego rodzaju zachowań, głównie w przypadku młodych ludzi.
Pamięć człowieka w „świecie online”
W kolejnym etapie badań naukowcy skoncentrowali się na naszej pamięci. Nie jest odkryciem fakt, że kiedyś poprzednie pokolenia musiały przechowywać większość informacji w swoich umysłach, a teraz coraz więcej treści gromadzimy w internecie. Nie jest to unikalne zjawisko, a raczej przykład świata działającego jak forma pamięci zewnętrznej. Niestety pamięć ludzka przez to, że nie jest tak często „ćwiczona”, jest też słabsza, choć naukowcy widzą tu pozytywne strony takiego działania. Skoro część informacji nie musi już być przechowywana w naszych umysłach, to pozwalamy mózgowi skupić się na innych, czasem bardziej ambitnych zadaniach.
Relacje społeczne w sieci
Światowa Organizacja Zdrowia zaleciła już, aby dzieci, które nie ukończyły jeszcze 5 roku życia, nie korzystały z ekranów dłużej niż jedną godzinę dziennie.
Interakcje społeczne były ostatnim badanym przez naukowców obszarem. Relacje społeczne i poczucie więzi mają istotny wpływ na nasze odczuwanie szczęścia, na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne, a nawet przynoszą ulgę w stresowych sytuacjach. W ciągu ostatnich lat odsetek interakcji społecznych osób, które mają konto na Facebooku, Instagramie czy Twitterze drastycznie wzrósł, a nasze relacje z wieloma osobami często pozostają tylko w świecie online. Zauważono, że ludzki mózg jest w stanie przetwarzać interakcje w sieci w podobny sposób, jak w rzeczywistości. Internet okazuje się korzystny dla osób starszych, które niejednokrotnie zmagają się z poczuciem izolacji, jednak młodzi ludzie wydają się bardziej podatni na konsekwencje społeczne wynikające z interakcji online, m.in. presję rówieśników czy poczucie odrzucenia.
Badania nie wykazały związku przyczynowego pomiędzy korzystaniem z internetu a złą kondycją psychiczną człowieka. Zauważono jednak, że postępy, takie jak nowe media społecznościowe, mogą działać jako forma terapii dla młodzieży zmagającej się z problemami natury psychicznej.
Prowadzący badanie uważają, że kolejne analizy powinny koncentrować się głównie na osobach młodych, ponieważ osoby starsze mogą być pozytywnie stymulowane przez funkcje, jakie oferuje sieć internetowa. Takich wniosków nie można jednak wyciągać w przypadku młodzieży.
Wyniki przeprowadzonych analiz pokazują, o ile więcej musimy dowiedzieć się o wpływie cyfrowego świata na zdrowie psychiczne i kondycję mózgu. Jak mówi dr John Torous z Harvard Medical School: „Istnieją pewne nowe potencjalne korzyści dla niektórych aspektów zdrowia, ale musimy je zrównoważyć z potencjalnymi zagrożeniami”.
Ponieważ korzystanie z Internetu może mieć tyle samo wad, co zalet, naukowcy zaproponowali kilka sposobów na ograniczenie korzystania z sieci. Badacze zalecają, aby ćwiczyć koncentrację, zmniejszając liczbę zadań wielozadaniowych wykonywanych w sieci i „angażować się w bardziej osobiste interakcje”.
Naukowcy namawiają również do częstego rozmawiania z dziećmi o tym, jak wpływa na nich życie w sieci. Warto uświadomić je czym jest cyberprzemoc, jakie zagrożenia kryją się w internecie i jak łatwo można się uzależnić od życia online.
Tagi: interakcje społeczne, internet, Jak świat online wpływa na ludzki mózg, negatywny wpływ internetu, procesy pamięciowe, sieć internetowa, zdolność uwagi i koncentracji
