Infekcje, z którymi zmagamy się najczęściej – jak je rozpoznać i rozróżnić?
Sezon jesienno-zimowy wielu osobom kojarzy się z przeziębieniem, katarem, kaszlem, infekcją gardła. Czasem mówimy, że mamy grypę, że jesteśmy chorzy, że zaatakowały nas bakterie albo wirusy.
Czy ma znaczenie na co chorujemy skoro i tak musimy to wyleczyć? Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że np. antybiotyk pomoże wyleczyć infekcję bakteryjną, ale już nie ma sensu podawać go przy chorobie wywołanej wirusami. Każdy rodzaj infekcji, każdy rodzaj bakterii może wymagać innej metody leczenia i zastosowania odmiennej farmakoterapii, dlatego w każdym przypadku należy udać się do lekarza i zastosować do jego porad. Leczenie „na własną rękę” może przynieść wiele więcej złego niż dobrego.
W przypadku złego samopoczucia, podwyższonej temperatury, kaszlu, a nawet kataru warto udać się po poradę do lekarza internisty lub pediatry (w przypadku dzieci).
Infekcja wirusowa czy bakteryjna – jak je odróżnić?
Choroby zakaźne, z którymi spotykamy się najczęściej w sezonie zimowym to infekcje wywołane przez:
- Bakterie,
- Wirusy,
- Pasożyty,
- Grzyby.
Żeby móc szybko i skutecznie pozbyć się choroby, bardzo ważne jest rozpoznanie czynnika, który ją wywołał. Przy postawieniu prawidłowej diagnozy niezwykle istotne są objawy zgłaszana przez pacjenta, ale też badania, które powinno się w tym kierunku wykonać.
Zakażenie wirusowe ma zazwyczaj dużo łagodniejszy przebieg niż infekcja wywołana bakteriami. Infekcja wirusowa trwa też krócej. Warto wiedzieć, że niewyleczona infekcja wirusowa może przejść w zakażenie bakteryjne.
Wśród najczęstszych objawów infekcji wirusowej można wymienić:
- Złe samopoczucie,
- Bóle stawów i mięśni,
- Bóle głowy,
- Uczucie rozbicia,
- Zmęczenie i „brak siły”,
- Katar i zatkany nos,
- Kaszel (początkowo suchy, później staje się wilgotny),
- Ból gardła i drapanie w gardle,
- Podwyższona temperatura ciała,
- Dreszcze.
Natomiast najczęściej występującymi objawami przy zakażeniu bakteryjnym są:
- Rozpoczyna się gwałtowanie i nagle,
- Wysoka temperatura ciała (zazwyczaj powyżej 38 stopni C),
- Dreszcze,
- Ostry ból gardła, trudności w przełykaniu,
- Powiększenie węzłów chłonnych,
- Biały lub szary nalot na migdałkach,
- Męczący, śluzowo-ropny katar, o zielonkawo-żółtawym zabarwieniu,
- Bóle brzucha,
- Nudności i wymioty.
Kiedy objawy nie są jednoznaczne, a wdrożenie prawidłowego leczenia wymaga rozpoznania rodzaju infekcji, niezbędne może się okazać wykonanie badań laboratoryjnych takich jak:
Dowiedz się więcej! Morfologia – co oznacza i jak się przygotować do badania?
Dowiedz się więcej! Badanie moczu – o czym świadczy i jak się do niego przygotować?
Odczyn Biernackiego, czyli tempo opadania krwinek czerwonych w czasie, to jeden z podstawowych wskaźników zdrowia, który każdy powinien wykonać przynajmniej raz w roku. Jego podwyższony stan świadczy o obecności stanu zapalnego. Może też oznaczać ciężkie zapalenie płuc, nerek, kości i stawów, mięśni, choroby tarczycy, urazy, ale też może sygnalizować poważną chorobę jaką jest np. nowotwór. Natomiast zbyt niski poziom OB może sugerować żółtaczkę, alergię, niewydolność krążenia czy nadkrwistość.
Warto też zwrócić uwagę na czas i okoliczności w jakich wykonywane jest badanie, ponieważ wyniki mogą być mylące w przypadku kobiet w ciąży, stosujących antykoncepcję hormonalną czy akurat miesiączkujących.
Norma OB w badaniu krwi zależy od wieku i płci osoby badanej i wynosi odpowiednio:
- U noworodków – 0-2 mm/godz.
- U niemowląt do 6 miesiąca życia – 12-17 mm/godz.
- U kobiet do 50 roku życia – 6-11 mm/godz.
- U mężczyzn do 50 roku życia -3-8 mm/godz.
- U kobiet powyżej 60 roku życia – 30 mm/godz.
- U mężczyzn powyżej 60 roku życia – nie więcej niż 20 mm/godz.
Białko C-reaktywne, tzw. białko ostrej fazy jest drugim badaniem, które wykonuje się przy podejrzeniu stanu zapalnego wywołanego bakteriami, wirusami, grzybami lub pasożytami. Określenie CRP nie tylko umożliwia wykrycie infekcji, ale też pozwala na monitorowanie postępów leczenia.
Norma CRP u osoby zdrowej powinna mieścić się w przedziale pomiędzy 0,8, a 3,1 mg/l. Wyższa wartość, powyżej 3,1 mg/l świadczy o stanie zapalnym mającym miejsce w organizmie. Wynik CRP powyżej 40 mg/l świadczy o infekcji wirusowej, a powyżej 200 mg/l o zakażeniu bakteryjnym. CRP powyżej 500 mg/l oznacza bardzo niebezpieczne zakażenie bakteryjne, występuje też u poszkodowanych wyniku rozległego oparzenia.
Należy mieć na uwadze fakt, że norma CRP może odbiegać o powyższych wartości np. w przypadku kobiet w ciąży (u nich CRP może wynosić nawet 40 mg/l, a nawet więcej), u chorujących na nadciśnienie, u palaczy czy u osób zmagających się z otyłością.
W celu wykrycia bakterii chorobotwórczych warto również wykonać wymaz z gardła i wymaz z nosa. Badania te wykonuje się w celu potwierdzenia przyczyny infekcji, rozpoznania bakterii, ale też aby oznaczyć wrażliwość szczepu na dany antybiotyk. Tylko w ten sposób mamy gwarancję wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Najczęściej wykrywanymi bakteriami w gardle są: paciorkowiec ropotwórczy Streptococcus pyogenes (odpowiada za prawie 90 procent infekcji gardła u dzieci), dwoinka zapalenia płuc Streptococcus pneumoniae, gronkowiec złocisty Staphylococcus aurenes, Haemophilus influenzae.
W jamach nosa najczęściej wykrywa się bakterie: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Streptococcus pyogenes, Moraxella catarrhallis, Staphylococcus aurenes.
Przy nawracających infekcjach, częstych zachorowaniach, warto też przebadać się w kierunku obecności pasożytów. Jest to problem, który dotyczy nie tylko przedszkolaków i uczniów szkół, ale również osób dorosłych, a w szczególności tych, które dużo czasu spędzają w miejscach, gdzie są duże skupiska ludzi.
Zobacz! Badanie laboratoryjne w kierunku lamblii w kale
Wśród najczęstszych objawów zakażenia pasożytami można wyróżnić:
- Częste przeziębienia i infekcje,
- Alergie,
- Astmę,
- Katar i kaszel,
- Bóle brzucha,
- Nudności i wymioty,
- Zaparcia i biegunki,
- Ciągłe uczucie głodu lub brak apetytu,
- Problemy skórne (reakcje alergiczne, wysypkę, świąd, suchość skóry),
- Podkrążone oczy i cienie pod oczami,
- Zgrzytanie zębami,
- Problemy ze snem (trudności w zasypianiu, bezsenność, częste wybudzanie się).
Dowiedz się więcej! – Pasożyty żyją w naszych organizmach! Jak zwalczyć robaki?
Badaniem, które może być pomocne w diagnostyce chorób i infekcji jest posiew kału, który umożliwia wykrycie drobnoustroju, jego identyfikację i analizę wrażliwości na różnorodne antybiotyki. Warto też wykonać badanie kału umożliwiające wykrycie zakażenia grzybami z rodzaju Candidia.
Przy każdej infekcji bakteryjnej, wirusowej czy pasożytniczej nie powinno się leczy „na własną rękę”. Tylko specjalista jest w stanie dobrać odpowiedni lek, czasem nawet antybiotyk, które pomogą zwalczyć chorobę.
Tagi: Infekcje, z którymi zmagamy się najczęściej – jak je rozpoznać i rozróżnić?