Przewlekły kaszel u dziecka – gdzie szukać przyczyny?
Długotrwale utrzymujący się kaszel u dziecka, niejednokrotnie spędza sen z powiek rodzicom. Początkowo może się wydawać, że kaszel jest wywołany przeziębieniem lub grypą. Kiedy jednak problem utrzymuje się dłużej (powyżej czterech tygodni) mówi się już o kaszlu przewlekłym.
W sytuacji kiedy po przeziębieniu czy zapaleniu gardła dziecko nadal kaszle, a syropy które podajmy nie przynoszą efektu, należy bezwzględnie udać się na konsultację do pediatry. Niekończący się kaszel może mieć wiele przyczyn, a wśród najczęstszych wyróżnią się: zapalenie zatok przynosowych, alergię, astmę, refluks żołądkowo-przełykowy, obecność pasożytów czy bakterie paciorkowca i gronkowca.
Przed wizytą u pediatry warto wykonać badania laboratoryjne, z którymi lekarz mógłby się zapoznać podczas konsultacji:
Co może być przyczyną chronicznego kaszlu?
Zapalenie zatok przynosowych
Kaszel, który trwa kilka tygodni może świadczyć o zapaleniu zatok przynosowych. Chorobie towarzyszą również inne objawy, np.: ból głowy, niedrożność nosa, żółto-zielona wydzielina z nosa, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, mówienie przez nos, oddychanie głownie przez usta, spanie z otwartą buzią, chrząkanie, nieświeży oddech, cienie pod oczami.
W tym przypadku konieczna jest konsultacja laryngologiczna. Podczas wizyty lekarz nie tylko oceni stan zatok przynosowych, ale też sprawdzi drożność nosa i budowę przegrody nosowej. Pomocna może być tomografia komputerowa zatok obocznych nosa.
Alergia przyczyną kaszlu?
Przewlekły kaszel może być również reakcją organizmu na różne alergeny – wziewne i pokarmowe. Alergii mogą towarzyszyć inne objawy (np. wysypka, łzawienie oczu, katar, bóle brzucha, biegunka), ale może to być też sam kaszel. Problem ten może się pojawiać sezonowo, np. w okresie pylenia danego alergenu, może wystąpić raz na jakiś czas (w chwili kontaktu z alergenem), ale może też mieć charakter ciągły, np. w przypadku uczulenia na naskórek psa lub kota czy przy uczuleniu na roztocza kurzu domowego.
Żeby pozbyć się kaszlu spowodowanego alergią konieczne jest znalezienie czynnika, który ją wywołuje. Przed wykonaniem badań warto skonsultować się z alergologiem, który zbada dziecko i po przeprowadzeniu rozmowy z rodzicem skieruje pacjenta na badania. W celu znalezienia alergenu spożywczego wykonuje się tzw. FoodProfile – panele pokarmowe, oceniające mechanizm reakcji nadwrażliwości pokarmowej. W zależności od panelu, który wybierzemy możemy zbadać reakcję na 22,44,88 lub 264 produkty spożywcze. Wśród najczęstszych alergenów pokarmowych wymienia się: białko mleka krowiego, białko jaja kurzego, miód, gluten, orzechy, truskawki, owoce cytrusowe, pomidory. Lista alergenów pokarmowych jest długa, a każdy pacjent może być uczulony na inne produkty.
Warto też wykonać dziecku badania na alergeny wziewne, np. sierść psa, sierść i naskórek kota, bylicę, tymotkę, żyto uprawne czy brzozę. W przypadku wystąpienia alergii, dziecku może dokuczać nie tylko kaszel, ale też duszność, katar sienny, pokrzywka.
W sklepie Badamysie.pl można też zakupić gotowy pakiet badań w kierunku alergii, w skład którego wchodzi wybrany przez pacjenta panel alergenów, morfologia z automatycznym rozmazem, Immunoglobiny E.
Astma oskrzelowa
Niejednokrotnie może się zdarzyć, że chroniczny kaszel wywołany jest astmą oskrzelową. Wtedy kaszel jest męczący, dziecko może odczuwać duszność, zadyszkę, może mieć świszczący oddech, nawracające zapalenia oskrzeli, ale też niedrożny nos. Kaszel występuję głównie wieczorem i w nocy, przy nagłej zmianie temperatury, po wysiłku fizycznym i po kontakcie z alergenem. Astma może się również objawiać tylko chronicznie występującym kaszlem.
Rozpoznanie astmy oskrzelowej nie jest łatwe i opiera się głównie na analizie występujących objawów, a także wykluczeniu innych chorób. Badaniem, które warto wykonać przy podejrzeniu astmy jest morfologia z automatycznym rozmazem. Podwyższony odsetek eozynofilii może świadczyć o astmie i alergii (lub o chorobie pasożytniczej!).
Diagnostyką i leczeniem astmy zajmuje się lekarz alergolog i pulmonolog.
Refluks żołądkowo-przełykowy
Wbrew pozorom problem refluksu dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale też dzieci. Popularne ulewanie pokarmu u noworodków i niemowląt jest naturalne. Większym dzieciom zmagającym się z refluksem może się już nie „ulewa”, ale chorobie towarzyszą inne objawy: brak apetytu, biegunki, wymioty, zakrztuszenia pokarmem, zgaga, chrypka, chrząkanie i przewlekły kaszel. Zdarza się, że dzieci chorujące na refluks wykazują również objawy anemii. Warto wtedy zbadać poziom żelaza we krwi. Dzieci, które ukończyły pierwszy rok życia i zmagają się z objawami refluksu powinny zostać zbadane przez pediatrę lub gastroenterologa. Badaniami umożliwiającymi diagnostykę refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci są: endoskopia, nasofiberskopia, RTG klatki piersiowej, 24-godzinna pH-metria.
Choroba pasożytnicza
Jedną z przyczyn przewlekłego kaszlu u dziecka mogą być także pasożyty, a szczególnie glista ludzka i glista psia – pasożyty znajdujące się w układzie oddechowym. Ich cykl rozwojowy obejmuje wędrówkę z jelit do oskrzeli i płuc. U osób zmagających się z pasożytami mogą występować objawy przypominające astmę. Innymi symptomami sugerującymi obecność pasożytów są: bóle brzucha, nudności, wymioty, brak apetytu, wzmożony apetyt, bóle głowy, rozdrażnienie, cienie pod oczami.
Przy podejrzeniu choroby pasożytniczej należy wykonać badanie parazytologiczne kału, które umożliwia wykrycie owsików, lamblii, glisty lub tasiemca. W kierunku obecności lamblii można wykonać dodatkowe badanie kału.
Paciorkowiec i gronkowiec
U dzieci, którym dokucza długotrwale utrzymujący się kaszel należy zrobić wymaz z gardła i wymaz z nosa. Posiewy pozwalają na wykrycie, bądź wykluczenie m.in. bakterii paciorkowca i gronkowca.
Zakażenie gronkowcem może prowadzić do zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, zapalenia tchawicy, zapalenia ucha i zapalenia migdałków. Paciorkowce natomiast często są przyczyną anginy, zapalenia gardła i zapalenia migdałków podniebiennych. Przy każdym zakażeniu może się pojawić przewlekły kaszel.
Inną przyczyną chronicznego kaszlu u dziecka mogą być czynniki środowiskowe. Kiedy dziecko często przebywa w miejscu, gdzie jest smog, dym papierosowy czy silnie zanieczyszczone powietrze, reakcją organizmu może być właśnie kaszel, drapanie w gardle, chrząkanie.
W sklepie internetowym Badamysie.pl można zakupić pakiety badań skierowanych dla najmłodszych. Dzięki temu bez wychodzenia z domu i bez stania w kolejkach można wykupić badania umożliwiające kontrolę stanu zdrowia dziecka. Dostępne pakiety:
