Dlaczego brzuch boli? Poznaj przyczyny i możliwości rozpoznania dolegliwości brzusznych!

Dlaczego brzuch boli? Poznaj przyczyny i możliwości rozpoznania dolegliwości brzusznych!

Chyba nie ma osoby, która powie, że nie doświadczyła bólu brzucha. Ta przykra dolegliwość może wystąpić u niemowląt, małych dzieci, młodzieży, dorosłych i u osób starszych. Może dotyczyć każdego – bez względu na wiek i na płeć.

Ból brzuszka u niemowląt

Najtrudniej jest rozpoznać problem u niemowląt, ponieważ one nie powiedzą, że boli je brzuszek. Mimo to jest grupa objawów, które mogą zasugerować rodzicom, że ich pociechy zmagają się z bólem. Wśród nich można wymienić: płacz, rozdrażnienie, prężenie się, twardy i napięty, brzuszek, bulgotanie w brzuszku.

Przyczyny bólu brzuszka u tak małych dzieci mogą być związane z niestrawnością, kolką niemowlęcą, łykaniem powietrza podczas jedzenia, refluksem, zaparciami, alergią pokarmową, infekcją bakteryjną lub wirusową, a nawet stresem.

Ulgę niemowlętom może przynieść masowanie brzuszka i delikatne uginanie nóżek w kierunku klatki piersiowej, co ułatwi oddawanie gazów. Warto pamiętać, aby po każdym karmieniu dziecka, przez chwilę przytrzymać je w pozycji pionowej, tak aby pozbyło się zalęgającego powietrza. Mamy karmiące niemowlęta piersią powinny wyeliminować ze swojej diety produkty wzdymające i mogące powodować ból brzucha. Nie powinno się podawać tak małym dzieciom leków bez porozumienia z pediatrą, można natomiast stopniowo podawać niemowlętom herbatkę z kopru włoskiego lub rumianku.

Jeśli wymienionym wyżej objawom towarzyszy gorączka, katar, kaszel, wymioty lub biegunka – należy skonsultować się z lekarzem pediatrą. Wskazaniem do wizyty u lekarza dziecięcego są również objawy takie jak: utrzymywanie się bólu przez kilka dni, brak stolca przez ponad 12 godzin, osłabienie.

U większych dzieci  łatwiej jest rozpoznać ból. Kilkulatek najczęściej sam na powie, że boli go brzuszek. Tak samo jest z młodzieżą, dorosłymi i osobami starszymi.

Przyczyn bólu brzucha może być bardzo dużo – począwszy od niestrawności pokarmowej, po poważne choroby nowotworowe. O niektórych przyczynach zapewne nigdy nie słyszeliśmy, a część jest nam znana, ponieważ nie raz jej doświadczyliśmy. Utrzymujący się ból brzucha może być znakiem np.:

• Grypy żołądkowej – tzw. „jelitówki”, która jest chorobą zakaźną przewodu pokarmowego. Wywołują ją rotawirusy, norowirusy lub adenowirusy, które wnikając w błonę śluzowa jelit niszczą ją. Grypa żołądkowa nie trwa długo i szybko mija, ale jej objawy są bardzo dokuczliwe i dosłownie mogą spędzić sen z powiek. Popularna jelitówka wiąże się z bólem brzucha, wymiotami, biegunką, a także gorączką i bólami mięśniowymi.
• Zatrucia pokarmowego, które jest jedną z najczęstszych dolegliwości objawiających się bólem brzucha. Objawami towarzyszącymi zatruciu są np.: nudności, wymioty, biegunka, gorączka. Przyczyny zatrucia mogą być wirusowe, bakteryjne lub grzybicze.
• Choroby wrzodowej żołądka, która spowodowana jest np. nadmiernym spożywaniem alkoholu, zapaleniem błony śluzowej żołądka czy błędami dietetycznymi. Poza bólem brzuch mogą jej towarzyszyć: nudności i wymioty, niestrawność, zgaga, obniżenie masy ciała, brak apetytu, ból pod łukiem żebrowym, ból w dołku podsercowym.
• Zapalenia pęcherzyka żółciowego, będącego częstym powikłaniem kamicy żółciowej. Może mieć ono charaktery ostry – wymagający leczenia antybiotykami i lekami przeciwzapalnymi lub pierwotny wymagający leczenia antybiotykami, a czasem nawet operacji chirurgicznej.
• Ataku kolki żółciowej, który objawia się nagłym, bardzo silnym bólem brzucha. Ból najczęściej występuje w okolicy pępka lub w prawym podżebrzu. Objawami towarzyszącymi atakowi kolki żółciowej mogą być nudności, wymioty, wzdęcia.
• Kamicy nerkowej, czyli schorzenia układu moczowego, w którym pojawiają się kamienie moczowe. To złogi zbudowane głównie ze szczawianu, fosforanu wapnia, czasem kwasu moczowego lub cystyny. Choroba objawia się bólem brzucha, parciem na pęcherz, krwiomoczem, ale też może przebiegać bezobjawowo.
• Zapalenia wątroby, najczęstszej przyczyny wizyty u hepatologa. Jest to stan wywołany przez  nadmierne spożywanie alkoholu, obecność wirusów w organizmie, nieodpowiednią, niezdrową dietę. Objawami choroby są np. bóle brzucha, wymioty, nudności, żółtaczka, osłabienie organizmu.
• Zapalenia żołądka, czyli stanu będącego skutkiem uszkodzenia błony śluzowej – wewnętrznej warstwy ściany żołądka. Objawami choroby mogą być: nudności, wymioty, biegunka z krwią, ból w nadbrzuszu, wzdęcia, brak apetytu. Wśród przyczyn zapalenia żołądka wymienia się: nadmierne spożywanie alkoholu, przyjmowanie niektórych leków (np. meloksikam, fenylobutazon, indometacyna), a szczególnie nadmierne przyjmowanie ibuprofenu, ketoprofenu, naproksenu, aspiryny.
• Owrzodzenia żołądka, czyli ubytków błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy. Objawami choroby są: ból pośrodku brzucha, ból nadpępkowy, odbijanie, zgaga, nudności, wymioty, pieczenie, palenie, uczucie głodu. Wrzody żołądka spowodowane są np.: bakterią helicobacter pylori,  nadmiarem kwasu solnego, zarzucaniem żółci do żołądka, nadużywaniem niektórych leków (szczególnie leki przeciwbólowe, przeciwzapalne), stresem, a także mogą mieć powiązanie dziedziczne.
• Zapalenia trzustki, które może wywołać nadmierne spożywanie alkoholu, kamica żółciowa, nadwaga, otyłość, urazy jamy brzusznej, bulimia, niektóre leki. Zapalenie trzustki może mieć charakter ostry lub przewlekły.
• Raka trzustki, który wywołują m.in.: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, cukrzyca, przewlekłe zapalenie trzustki, źle leczona choroba wrzodowa, zła dieta, geny. Objawami choroby są: bóle brzucha, wymioty, nudności, utrata masy ciała, zażółcenie skóry i oczu, świąd skóry, ciemny mocz, powiększenie pęcherzyka żółciowego, nietolerancja glukozy, a nawet depresja.
• Zapalenia jelita grubego, zapalenia uchyłków jelita grubego, które jest schorzeniem wywołanym przez bakterie, wirusy, toksyny, drożdżaki. Objawami choroby są: bóle brzucha, skurcze, anemia, spadek masy ciała, odwodnienie organizmu, brak apetytu, krwawe biegunki, gorączka.
• Zespołu jelita nadwrażliwego ZJD, które objawia się wzdęciami, zaparciami, gazami, uczuciami niepełnego wypróżnienia, skurczami, bólami brzucha. Przyczyny choroby nie zostały jednoznacznie określone, jednak są czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na ZJD: zaburzenia motoryki jelit, nadwrażliwość trzewna, zaburzenia jelitowego układu nerwowego.
• Nietolerancji laktozy, czyli nietolerancji cukru zawartego w mleku i niektórych produktach mlecznych. Przyczynami tej dolegliwości mogą być m.in.: dziedziczny niedobór laktazy, alaktazja, zespół Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita krótkiego, celiakia, martwicze zapalenie jelita, mukowiscydoza. Dowiedz się więcej o chorobie!
• Alergii pokarmowej, która występuję po spożyciu niektórych produktów spożywczych. Wśród najczęstszych alergenów można wyróżnić: orzeszki ziemne, mąkę pszenną, pomidory, mleko, groch, soczewicę, migdały, seler, marchew. Objawami alergii mogą być: ból brzucha, wysypka, zaczerwienienie skóry, świąd, mrowienie języka i gardła, zaburzenia oddychania, nudności, wymioty, biegunka. W wykluczeniu lub rozpoznaniu choroby pomocne są testy pokarmowe, tzw. Food Profil. Warto tez umówić się na konsultację do lekarza alergologa.
• Celiakii, glutenozależnej choroby trzewnej, która związana jest z nietolerancją pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa. Gluten zawarty w tych zbożach wpływa toksycznie na organizm, prowadząc do zaniku kosmków jelita cienkiego. Dowiedz się więcej o celiakii!
• Pasożytów, które występują zarówno u dzieci (najczęściej tych chodzących do żłobków, przedszkoli), jak i dorosłych. Do zakażenia pasożytami ludzkimi (m.in. owsikami, glista ludzka, tasiemcem) dochodzi poprzez nieodpowiednią higienę, spożywanie surowych warzyw i owoców. Dowiedz się więcej o pasożytach ludzkich!
• Przepukliny brzusznej, czyli patologicznego przesunięcia się narządów do jamy brzusznej. Większe ryzyko wystąpienia przepukliny dotyczy: wieloródek, kobiet ciężarnych, osób otyłych, osób starszych, mężczyzn zmagających się z przerostem prostaty, osób chorych na astmę i często kaszlących, osób nadwyrężających się.
• Zapalenia wyrostka robaczkowego, które może wystąpić u osób w każdym wieku. Objawia się nagłym i bardzo silnym bólem w nadbrzuszu, w okolicy pępka. Ból nasila się podczas poruszania się i podczas kaszlu i po czasie przechodzi do prawej strony brzucha, w okolice kości biodrowej. Charakterystyczny dla zapalenia wyrostka robaczkowego jest tzw. objaw Blumberga.
• Zapalenia przydatków, czyli jajników i jajowodów. Objawami choroby są: ból w dole brzucha (ból tępy, długotrwały), gorączka lub stan podgorączkowy, osłabienie. Powyższe objawy warto skonsultować z ginekologiem.
• Guza wątroby, który może mieć charakter łagodny lub złośliwy. Przyczyną jego powstawania mogą być pasożyty, torbiele, ropnie, guzy przerzutowe wątroby, naczyniaki. Objawami choroby są m.in. bólem w nadbrzuszu, bólem w prawym podżebrzu, zwiększenie obwodu brzucha, żółtaczka, a także wyczuwalny pod skórą guz.
• Anginy brzusznej, która jest przewlekłym niedokrwieniem przewodu pokarmowego. Przyczyną jej wystąpienia jest ograniczająca światło tętnicy blaszka miażdżycowa.

Objawia występującym bólem brzucha (najczęściej około pół godziny po posiłku), szmerem słyszalnym w podbrzuszu, zespołem złego wchłaniania, nagłym chudnięciem, biegunkami z obecnością tłuszczu, a także: perforacji w obrębie przewodu pokarmowego, zawału serca, wstrząsu anafilaktycznego, choroby Leśniowskiego-Crohna, czerwonki bakteryjnej, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, stresu, zapalenia płuc, jak również przeziębienia.

Silny, długotrwały i każdy niepokojący ból brzucha powinien zostać skonsultowany z lekarzem. Można udać się na wizytę do internisty, który po przeprowadzonym wywiadzie i badaniu palpacyjnym skieruje pacjenta na odpowiednie badania, bądź na konsultację do gastroenterologa. Badaniami obrazowymi, jakie wykonuje się w rozpoznaniu problemów związanych z bólami brzucha są:

• Badania endoskopowe,
• Gastroskopia,
• Kolonoskopia,
• Sigmoidoskopia,
• USG jamy brzusznej,
• TK jamy brzusznej,
• Doppler jamy brzusznej.

Istotną rolę odgrywają też badania laboratoryjne. Warto wykonać: morfologię z automatycznym rozmazem, badanie ogólne moczu, OB, CRP, badanie kału, ASPAT, ALAT, GGTP, stężenie bilirubiny, stężenie kreatyniny.

Badanie te można zakupić w jednym pakiecie – dolegliwości brzuszne, który znajduje się na Badamysie.pl.

Można tez rozszerzyć badania i w pakiecie dolegliwości brzuszne + zostaną dodatkowo wykonane: lipaza, mocznik, helicobacter pylori, krew utajona w kale.

Ponadto osoby zmagające się z częstymi biegunkami mogą wykonać od razu sześć badań w specjalnie przygotowanym pakiecie na częste biegunki.

W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej, niezbędne jest wykonanie testów Food Profil, które pozwolą określić na jaki alergen jest się uczulonym.

Dostępne testy:

Dolegliwości brzuszne mogą mieć związek z dolegliwościami w obrębie dróg moczowych i warto wtedy wykonać badania z pakietu problemy z drogami moczowymi.

Tagi: Dlaczego brzuch boli? Poznaj przyczyny i możliwości rozpoznania dolegliwości brzusznych!