Coraz młodsze osoby umierają z powodu raka jelita grubego!
Naukowcy z American Cancer Society czy z University of Michigan zauważyli, że już co siódmy przypadek zachorowania na nowotwór okrężnicy spotyka osobę, która nie ukończyła 50 roku życia. Niestety nadal trudno jest uwierzyć w tę chorobę jeśli ma się 20, 30 czy 40 lat, a co więcej – również lekarze często nie podejrzewają raka okrężnicy u osób przed pięćdziesiątką.
Przykładem może być historia mieszkanki Indiany Heather Blackburn-Beel. Matka dwójki dzieci, z zawodu pielęgniarka nawet nie przypuszczała, że bóle brzucha z jakimi się zmagała mogą mieć związek z chorobą nowotworową. Inne obawy miała jej matka- Kaye Blackuburn, której 32-letniego brata zabił właśnie rak jelita grubego. To dzięki namowom matki Heather zdecydowała się na kolonoskopię, która potwierdziła IV stopień nowotworu jelita grubego. Pomimo tego, że kobiecie usunięto okrężnicę i była poddana chemioterapii, to nowotwór rozprzestrzenił się na inne części ciała. Heather Blackburn-Beel o swojej chorobie dowiedziała się mając 34 lata, a cztery lata później zmarła.
Niestety przypadek Heather nie jest odosobniony. U coraz większej liczby młodych osób diagnozuje się raka jelita grubego, bardzo często rozpoznaje się chorobę w jej zaawansowany stadium rozwoju, a przez to coraz więcej osób umiera.
Statystyki są niepokojące
Rak odbytnicy czy okrężnicy jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów w Stanach Zjednoczonych, podczas gdy na całym świecie w wyniku zachorowania na raka jelita grubego umiera ponad 650 tysięcy osób. Statystyki w Polsce również nie są zadowalające. Każdego roku w naszym kraju diagnozuje się ponad 13 tysięcy zachorowań i około 9 tysięcy zgonów spowodowanych rakiem jelita grubego.
W sierpniu 2017 roku American Cancer Society na łamach pisma „ American Medical Association” opublikowało wyniki badań, które potwierdziły 1,4-procentowy wzrost śmiertelności z powodu raka jelita grubego u osób, które nie ukończyły jeszcze 55 roku życia. Zauważono, że wśród osób pomiędzy 20 a 54 rokiem życia wzrasta śmiertelność z powodu raka okrężnicy, a dzieje się to od 2000 roku. W latach 80 i 90 wskaźniki zachorowalności w tej grupie wiekowej spadały, a teraz jest odwrotnie.
Szacuje się, że do 2030 roku wskaźniki zachorowań na raka jelita grubego wzrosną aż o 90 % u osób pomiędzy 20 a 34 rokiem życia.
Udowodniono również, że 90 procent osób, u których rozpoznano chorobę w jej wczesnym stadium rozwoju przeżywa ponad 5 lat. Natomiast u osób, w przypadku których rak został wykryty w późnym stadium rozwoju wskaźnik życia dłuższego niż 5 lat wynosi zaledwie 11 procent.
Jakie są przyczyny zachorowania na raka jelita grubego?
Podczas, gdy naukowcy wyraźnie zauważają wzrost zachorowań na nowotwór jelita grubego i śmiertelność młodych osób, to nadal nie są w stanie jednoznacznie stwierdzić jaka jest tego przyczyna. Podaje się czynniki ryzyka, które mogą mieć wpływ na zachorowanie, są to m.in.:
- Predyspozycje genetyczne,
- Nadwaga i otyłość,
- Niezdrowa dieta,
- Gruczolaki w jelicie grubym,
- Wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- Nadmierne spożywanie alkoholu,
- Palenie papierosów,
- Używki: narkotyki, dopalacze,
- Brak aktywności fizycznej,
- Siedzący tryb życia,
- Choroba Leśniowskiego Crohna.
Naukowcy zauważają pewne wskazówki, które pokazują różnice w przebiegu zachorowania na raka okrężnicy u młodszych osób:
- Nowotwór u nich znajduje się po lewej stronie odbytnicy lub okrężnicy,
- Chorobę częściej rozpoznaje się w zaawansowanym stadium jej rozwoju (III lub IV),
- Szanse na wyleczenie są mniejsze, a nowotwór jest bardziej agresywny.
Osoby badające ten problem doskonale zdają sobie sprawę z tego, że są czynniki i geny, których do tej pory nie udało im się znaleźć, a ograniczone fundusze nie pozwalają im na prowadzenie badań tak jakby tego chcieli.
Dr Eduardo Vilar-Sanchez z Anderson Cancer Center w Houston prowadził w szpitalu badania, które wykryły, że aż jedna trzecia zachorowań na raka jelita grubego u osób poniżej 35 roku życia dotyczy tych, w których rodzinie ktoś z bliskich zmagał się już z tym nowotworem. Doktor podkreśla, że każdy lekarz powinien podczas wywiadu poznać historię swojego pacjenta, zapytać o choroby w rodzinie i mieć na uwadze zachorowania genetyczne.
Objawy, które powinny skłonić do wizyty u lekarza
Wśród najczęstszych objawów zachorowania na nowotwór okrężnicy czy odbytnicy wśród młodszych osób można wyróżnić:
- Krew w stolcu,
- Krwawienie z odbytnicy,
- Bóle i skurcze brzucha,
- Trudności w wypróżnianiu się,
- Zmiana rytmu wypróżnień,
- Częste biegunki i zaparcia,
- Nasilone wzdęcia,
- „Ołówkowate” stolce,
- Utrata masy ciała,
- Brak apetytu,
- Wyczuwalny guz,
- Osłabienie i zmęczenie.
Wczesna diagnostyka może uratować życie!
Bardzo ważne jest zwiększenie świadomości związanej z możliwością zachorowania o osób młodszych. Świadomość tę powinni mieć nie tylko pacjenci, ale również lekarze, którzy czasami nawet nie podejrzewają raka okrężnicy czy odbytu u osoby poniżej 50 roku życia. Lekarz medycyny Felice H.Schnoll-Sussman, dyrektor Weill Cornell Medicine w Nowym Jorku głośno mówi o tym, że trzeba pozbyć się dawnej koncepcji twierdzącej, że młodzi ludzie nie chorują na raka. Trzeba wiedzieć, że ta choroba może dotknąć wszystkich, bez względu na wiek, ale jej wczesne rozpoznanie może uratować życie.
Bez wątpienia najważniejszym elementem, który może uratować życie chorego na nowotwór rozwijający się w okrężnicy czy odbytnicy jest wczesna diagnostyka. Niestety do bezpłatnego badania profilaktycznego – kolonoskopii kwalifikują się osoby, które ukończyły 50 rok życia i starsze. Ministerstwo Zdrowia może sfinansować to badanie osobom w młodszym wieku, jednak stawia pewne warunki. Kolonoskopia zostanie wykonana bezpłatnie u osób w wieku 40 -65 lat, obciążonych genetycznie – tzn. kiedy u krewnego pierwszego stopnia została rozpoznana choroba nowotworowa lub u osób powyżej 25 roku życia pochodzących z rodziny FAP (rodzinna polipowatość gruczolakowata) lub HNPCC (zespół Lyncha – dziedziczny rak jelita grubego).
Jakie badania diagnostyczne warto wykonać
Nie należy lekceważyć objawów choroby i podejrzewać błahych dolegliwości. Rak jelita grubego atakuje coraz młodsze osoby, dlatego w przypadku zauważenia u siebie niepokojących objawów, należy jak najszybciej umówić się na wizytę do specjalisty. Badanie, które umożliwiają diagnostykę nowotworu jelita grubego są:
- Badanie per rectum (palcem przez odbytnicę) – najpopularniejsze badanie diagnostyczne, które umożliwia wykrycie guzów, torbieli, źródeł krwawień,
- Badanie na obecność krwi utajonej umożliwia wykrycie krwi utajonej w kale. Pozwala ono na rozpoznanie choroby wrzodowej, polipów, guzów, stanów zapalnych czy raka jelita grubego,
- Kolonoskopia – to badanie endoskopowe, które umożliwia obejrzenie całego jelita grubego – całej odbytnicy i okrężnicy. Podczas kolonoskopii możliwe jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego,
- Sigmoidoskopia jest badaniem endoskopowym, które pozwala na obejrzenie powierzchni błony śluzowej , która wyściela poszczególne odcinki końcowej części jelita grubego.
Warto pamiętać, że wczesne rozpoznanie choroby umożliwia całkowite jej wyleczenie – praktycznie w każdym wieku.
